Παλαιοχώρι Χαλκιδικής
" Κατηφορίζοντας από τα Στάγειρα, την πατρίδα του Αριστοτέλη, λίγο μετά το Παλαιοχώρι ταξιδεύεις στον γεμάτο στροφές δρόμο έχοντας στα δεξιά σου το πανέμορφο βουνό, τις υπώρειες του Κάκαβου και στα πόδια σου απλώνεται ο κόλπος της Ιερισσού."

Χάρτης 1755
Στο Παλαιοχώρι βρίσκεται ο βασικός οδικός κόμβος της ΒΑ Χαλκιδικής, καθιστώντας το περιηγητικό και τουριστικό ορμητήριο

Chalkis, Palaiochori, Kastro
- Χαλκίς (Chalkis) Αποικία της Χαλκίδος Ευβοίας , Κάστρο (Kastro) Θεοφύλακτο Νέπωσι, Παλαιοχώριο (Palaiocori)

Αυγαί, Αυγέα ή Αυγαία (Augiea) - Αρν
Αυγαί Αυγέα ή Αυγαία (Augiea) Θρακική πόλη ή αποικία των Τρώων, Άρν ή εξ Αρνών Αποικία των Αιολών ή των Βοιοτών ή της νήσου Άνδρου

Kομβικό περιηγητικό ορμητήριο της ορεινής και ΒΑ Χαλκιδικής
Στο Παλαιοχώρι βρίσκεται ο βασικός οδικός κόμβος της ΒΑ Χαλκιδικής , καθιστώντας το περιηγητικό και τουριστικό ορμητήριο , όπου οδηγεί : προς Παναγία , Πυργαδίκια , Αγ. Νικόλαο και Σιθωνία , προς Ιερισσο , Ουρανούπολη και το το Άγιο Όρος , και τέλος προς την Αρναία , τα Ζερβοχώρια , τον Πολύγυρο και την Θεσσαλονίκη.

Τετάρτη 18 Μαΐου 2016


Θέμα: 19, 00:52:10:09 ΤΣΙΓΑΡΙΔΟΓΙΟΡΤΗ.


Συντάκτης: Ναταλία Κακάτση
το ΄να λέει τ΄άλλο κλαίει τ΄άλλο κελαηδεί και λέει:
Να ΄χα μάνα της καρδιάς μου
και πατέρα της ψυχής μου
κι αδελφό της αγκαλιάς μου.
Τώρα του γαμπρού η μάνα περ΄ φανεύετε και λέει:
΄γω 'χω γιο και άλλη δεν έχει,
΄γω ΄χω δένδρο στην αυλή μου κυπαρίσσι στη γωνιά μου.
Κάθεται κι η μοίρα επάνω και μοιράζει και ταιριάζει και βαριά αναστενάζει.
Βρέ πανάθεμά σε μοίρα όπου δεν μοιράζεις ίσια
στα καλά τα παλικάρια δίνεις άσχημα κοριτσιούδια και
στα όμορφα τα κοριτσιούδια δίνει άσχημα παιδούδια.


υφαντό Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής ... https://www.palaiochori.gr/2018/06/blog-post_20.html
ένα ελάχιστο δείγμα
από τα χειροτεχνήματα της προίκας (έτος κατασκευής 1935)
Μαρία Αποστόλου Βέλλιου συζύγου Κωνσταντίνου Γεωργίου Μαρκογιάννη
Φτιαγμένο σε στενό χτένι με φυτικά χρώματα και φυσικές κλωστές από μαλί προβάτων.
Διαστάσεις ~ Υ: 2,50m * Π: 3,00m
* Παραφθορά του "Η Ήως και το άρμα του ήλιου" και είναι εμφανής ο αντικατοπτρισμός της δημιουργού στην προσπάθεια της να αποτυπώσει στον αργαλειό μια φωτογραφία ή καρτ ποστάλ που είχε ως σχέδιο-ιδέα του υφαντού.
Πιθανή προέλευση σχεδίου από:
ΟΙ LOCH


Επανάσταση 1801 έως 1900 |
Tο Παλαιοχώρι
αναφέρεται σε έγγραφα της μονής Βατοπεδίου του 1795 μ.Χ., στα οποία
φαίνεται ότι Παλαιοχωρινοί δανείζουν χρήματα στη μονή, δείγμα της ευμάρειάς
τους.
Η
έλλειψη επίσημων στοιχείων που αφορούν στα δημογραφικά στοιχεία της Χαλκιδικής
κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου αναγκάζει τους ερευνητές να
καταφεύγουν σε έμμεσες πηγές που διαφωτίζουν ως ένα βαθμό το συγκεκριμένο
πρόβλημα. Μία από αυτές τις πηγές είναι και οι κώδικες του ιεροδικείου Θεσσαλονίκης,
εκεί καταγράφονται οι φόροι που πλήρωναν τα χωριά σύμφωνα με τον αριθμό των
ζευγαριών βοδιών για άροση που υπήρχαν σε κάθε οικισμό. Από τον αριθμό των
ζευγαριών ζώων σχηματίζουμε μια σχετική εικόνα για την πληθυσμιακή δύναμη των
χωριών της Χαλκιδικής . Από έναν κώδικα του 1808 το Παλαιοχώρι έχει
77 ζευγάρια ζώα από όπου συμπεραίνουμε ότι είναι ένα από τα μεγάλα χωριά της
Χαλκιδικής (6ο στην απόλυτη αριθμητική κατάταξη).
Στην επανάσταση
του 1821 ο
Εμμανουήλ Παπάς και ο
Καπετάν Στάμος Χάψας προερχομένη από το Άγιο Όρος από την Μονή
Εσφιγμένου όπου είχαν κηρύξει την έναρξη της
επαναστάσεως στη Χαλκιδική , στο Παλαιοχώρι και στα βουνά του
Χολομώντα διαχωρίστηκαν σε δύο στρατιωτικά τμήματα (Ιούνιος). Το ένα κατευθύνθηκε
με αρχηγό τον ίδιο και με το σύνολο των Μαδεμοχωριτών προς την Νέα Απολλωνία
(Εγρί Μπουτζακ) και το άλλο με αρχηγό τον καπεταν Χαψα και τους κατοίκους από
Σιθωνία και Κασσάνδρα προς τα Βασιλικά .
Το Παλαιοχώρι
καταστράφηκε ολοσχερώς μετά την επικράτηση των Τούρκων και πιθανώς η ανάμνηση
εκείνης της καταστροφής διατηρείται μέσα από την λαϊκή παράδοση στο έθιμο της
Τρίτης μέρας του Πάσχα Του Χαλκού τ΄ Αλώνι ( βλ. Έθιμα και εκδηλώσεις
) που αναβιώνει κάθε χρόνο πλησίον της εκκλησίας του Αρχαγγέλλου Μιχαήλ.
Στους Μαδεμοχωρίτες
αγωνιστές του 1821 αναφέρεται από Παλαιοχώρι ο Κωνσταντής Χριστοδουλου
μετέπειτα και στρατιώτης του τακτικού στρατού του Καποδίστρια .
ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821 ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Από το Παλαιοχώρι των Μαδεμοχωρίων είναι γνωστά
11 ονόματα
αγωνιστών του 1821 και προσώπων που συμμετείχαν στον πρώτο τακτικό στρατό του Ελληνικού κράτους
Η σφραγίδα του 16ου τάγματος των Χαλκιδικιωτών 1830
Ενδεικτικά
αναφέρουμε τον Παραδείση Νικολάου. Γεννήθηκε στις αρχές του 1800 στο
Παλαιοχώρι. Συμμετείχε στην επανάσταση της Χαλκιδικής και πολέμησε με τον
Εμμανουήλ Παπά, τον Κωνσταντίνο Δουμπιώτη και τον καπετάν Ρήγα Λήμνιο στα
Μαδεμοχώρια, στην Κασσάνδρα και στο Άγιο Όρος. Μετά τη λήξη της επανάστασης στη
Χαλκιδική κατέφυγε στη Σκόπελο και συνέχισε τον αγώνα στη νότια Ελλάδα. Στο
Τρίκερι το 1823, στην Αταλάντη το 1826 υπό την οδηγία του Αποστάλαρα και σε
άλλες μάχες στην κεντρική Ελλάδα. Το 1828 κατετάγη στην πεντακοσιαρχία του
Τσάμη Καρατάσου, υπό την οδηγία του οπλαρχηγού από τα Ριζά Αθανάσιου Νικολάου.
Το 183ο με τη διοργάνωση των ταγμάτων κατατάχτηκε στο 16ο τάγμα του Αποστολάρα.
μετά την αποστράτευσή του εγκαταστάθηκε στην Ιστιαία της Έυβοιας. Το 1842 τιμήθηκε
με αριστείο για την προσφορά του στον αγώνα.
Η σφραγίδα του 14ου τάγματος των Μακεδόνων
του Τσάμη Καρατάσου
Τον Δεκέμβριο του 1821 καταγράφονται
οφειλές της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους προς τους Παλαιοχωρινούς αγωνιστές
Στέργιον , Κωνσταντήν και Νικόλαν . Αναλυτικά : 1821 δεκεμβρίου , η καταγραφή
του καπετάν Αθανασίου τα πεδία και καπεταν πα: Αρσενίου τον σερταρέων . γρ. 15
στέριος παλινχορινός , γρσ. 15 κουσταντής παλινχορινός .....Όσα επλήρωσεν ο
καπετάν αθανάσιως και καπετάν παπά Αρσένιος διά τα παιδιά όπου τους έφυγαν .
γρ. 7 πρ. 20 νικόλας παλινχορινός ημέρας 15 ...... Αρχείον Χιλανδαρίου ,
Φάκελλος 1821.( Μαμαλάκης Ι. , Δελτίο Ιστορικής & Εθνολογικής Εταιρείας
Ελλάδος τ.14 (1960) σ.532 -534 εγγρ. 94).
Στην λίστα των
μαδεμοχωριών που κατεστράφησαν ολοσχερώς και δεν είχαν οικονομικούς προσόδους
μετά την επανάσταση του 1821 (που κακώς με βάση αυτή την λίστα αναφέρουν
ότι τα χωριά τις λίστας αυτής είναι τα μόνα Μαδεμοχώρια)
δεν υπάρχει το Παλαιοχώρι .
Το Παλαιοχώρι
κατά μία άλλη εκδοχή υπαγόταν με τα 15 “Ελευθεροχώρια” (κατά τον άγγλο
περιηγητής Leak) στα Χάσικα του Λόγγου, κατ΄ ευθείαν στο Σουλτάνο μαζί με τα
Ζερβοχώρια, την περιοχή Λαγγαδά και τη Σιθωνία.
Μετά την
καταστολή της επανάστασης στη Χαλκιδική και τα τρομακτικά αντίποινα του
αιμοχαρούς διοικητή της Θεσσαλονίκης Αμπού - Λουμπούτ που ακολούθησαν, πολλοί
κάτοικοι της Ανατολικής Χαλκιδικής αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στο Παγγαίο για
να σωθούν, οπότε πολλοί κάτοικοι των φημισμένων Μαντεμοχωρίων εγκαταστάθηκαν
στα χωριά του βόρειου Παγγαίου. Από αυτούς κατάγονται οι «Μαδεμλήδες» της
Κορμίστας, της Αλιστράτης και των άλλων γειτονικών χωριών. Γενικά όλη η περιοχή
του Παγγαίου (και της Νιγρίτας) είχε στενές επαφές με τη Χαλκιδική, που σήμερα
γίνονται αμέσως αντιληπτές από την καθ' όλα όμοια διάλεκτο, αλλά και τη μουσική
και λαογραφική παράδοση. (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΜΙΣΤΑΣ , ΑΡΧΕΙΟ ΓΕΩΡΠΟΥ Κ.
ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗ (ΕΡΚΕΚΟΓΛΟΥ) ΠΡΩΤΟΔΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ )
Η Οθωμανική
απογραφή του 1830 από τα
αρχεία της Κωνσταντινούπολης θέλει στο χωρίο να υπάρχουν 76 άρρενες
Στην λίστα των
Χαλκιδιωτών που εγκαταστάθηκαν στις Σποράδες μετά την καταστροφή της Χαλκιδικής
από τους Τούρκους επίθετα που συναντούμε στο Παλαιοχώρι απογράφονται με
περηφάνια ώς "Μαδεμοχωρίτες" και όχι με την απόλυτη τοπικής τους
αναφορά πχ "Λιαριγκοβινός", "Ρεβενικιώτης" κα..
Στο Υγειονομίο
Σκοπέλου μεταξύ 1828-1831
αναφέρονται οι Παλαιοχωρινές : Μιχαλιά Παραδείση , Μαρία Πολυμέρου ,
Αβραμπικίνα Σκανδάλη επίσης έχουμε αρκετά επίθετα που παλαιότερα ή
σύγχρονα τα βρίσκουμε στο Παλαιοχώρι να καταγράφονται σαν Μαδεμοχωρίτισσες όπως
: Βέλκω Γιοβάννη , Μανούσω Γιοβάννη , Αβραμπικίνα Γεωργίου , Σταμάτα Αυγερινού
, Αθανασία Μυλωνά κ.α. (Πηγή: Παγχαλκιδικός Λόγος , τ.11α "Γυναίκες
από την Χαλκιδική στις Σποράδες 1828-1831" άρθρο Ν. Π"οικονομου)
Στον τακτικό
στρατό του Καποδίστρια (στο ΙΔ και ΙΣΤ τάγμα) οι "εν Παλαιοχωρίη των
Μαδεμοχωρίον της Μακεδονίας" είναι 5 (πέντε)
αγωνιστές. Ο Διαμαντής Νικολάου ως σημαιοφόρος στο 16ο τάγμα
(γεν 1804 , συμμετείχε στην επανάσταση του 1821) κατέλαβε αυτή τη
θέση αξιωματικού το 1829. Αναφέρονται
επίσης στο 16ο τάγμα και υπηρετούσαν υπό τον Διοικητή του τάγματος Γοματιανό
Αποστολάρα Βασιλείου (Αποστολάρας Μαντεμλής 1801-1833,
Ταγματάρχης & Χιλίαρχος) οι Κων/νος Χριστοδούλου,
Ιωάννης Αδάμ (γεν.1806), Παραδείσης Νικολάου (γεν.1808) και ο Παναγιώτης
Πολύχρου .
Στίς 1/1/1850 ο Παλαιοχωρίτης Δημήτριος
Δουλγέρης δανείζει 12.000 γρόσια για ένα χρόνο με τόκο 8% την Ιερά Μονή
Σιμωνόπετρας του Αγίου Όρους για τις ανάγκες της μονής (Ηγούμενος Σεραφείμ) .
Αρ. ΙΜΣΠ 1850-942
Στην αποτυχημένη
επανάσταση του Τσάμης Καρατάσος το 1854 στην
περιοχή έγινε μάχη και η συμμετοχή και αυτή την φορά των Ελλήνων
Παλαιοχωρινών είναι καθολική και δεδομένη . Συγκεκριμένα σε επιστολή
του πρηγούμενου Ευθυμίου Βατοπεδινού που φυλάσεται στην Μονή Χιλανδαρίου (Φακ
1854) με ημερομηνία 17 Απριλίου
1854 αναφέρεται το εξής ".... εις την Λιαρικόβα είναι έως
τριακόσιοι Τούρκοι και επήγαν 27 κλέπται και επολέμησαν εις το Παλιχώρη και
εβαρέθηκαν τρης Τούρκοι και δίο Παληχωριανή , και τους εκηνηγησαν η Τούρκη τους
κλέπτας εως εις τα Ρεβενίκια , και το χορίον τα Ρεβενίκια εσκορπίσθησαν εις τα
βουνά, αυτά έμαθα θετικός αυτά σας γραφο, η δε η πανοσιώτησας αν έχετε αλα δεν
γνορίζο ηδέ να παρακαλούμεν να έρθουν Τούρκοι να μας ελευθερόσουν από τους
κλέπτας...." .
Επίσης είναι
γεγονός ότι μετά την σφαγή του Πολυγύρου στις 22 Απριλίου 1854 και μέχρι την 1 Ιουνίου 1854 τα
γεγονότα της επαναστάσεως διαδραματίζονται στα Μαντεμοχώρια και στο Άγιο Όρος .
Στίς 14/10/1858 έχουμε επιστολή του
Βησαρίωνος Σιμωνοπετρίτη , από την Λιαρίγκοβη , προς τον ηγούμενο της Ιεράς
Μονής Σιμωνόπετρας με την οποία τον ενημερώνει για την προσπάθεια αγοράς
κτήματος στο Παλαιοχώρι . Αρ. 1858-2733 ΙΜΣΠ
Κατά τον
"Πίνακα τοπογραφίας του Αγιορειτικού παραγωγικού χώρου" Π.Θεοδωρίδη
(Κληροομία τ.13 Θεσσαλονίκη, 1981) στην καταγραφή των ετών 1861-62 αναφέρεται μαζί με τα
χωριά Κολεός ή Μικρά Μπεσίκια, Γράδιστα, Μετάλιν, Κασσαλούποι, Κοντογρίκου,
Λιβάδιον, Σελάδα, Συμεών, Σελίνα και Κόσλα, στην ομάδα των Μαδεμοχωρίων.
Το 1862 στην τότε απογραφή είχε
"...90 οικίες " ( Η καταγραφή προέρχεται από το υπ'αριθμ. 270
κατάστιχο του Ιεροδικείου Θεσσαλονίκης ) .
Στην περιοχή μας
με αφετηρία την Ορμύλια ήταν και το μέρος για το ξεκίνημα μιας νέας
εξέγερσης που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της Κρητικής Επανάστασης (1866-1869). Οι επικεφαλής αυτής της
εξέγερσης ήταν ο Λεωνίδας Βούλγαρης και ο Καπετάν-Γεωργάκης ο Μαδεμοχωριανός
όπου με μια μικρή ομάδα 25-30 παλικαριών αποβιβάσθηκαν στα τέλη Απριλίου του 1866 στην Ορμύλια. Ίσως η
αποτυχία της προηγούμενης εξέγερσης του Τσάμη Καρατάσου έκανε την Ελληνική
Κυβέρνηση να αποκηρύξει την εξέγερση η οποία έφθασε στο σημείο να ειδοποιήσει
τους Τούρκους να την καταστείλουν μη τυχόν και αποδοθούν ευθύνες στην Ελληνική Κυβέρνηση
πως υποθάλπει και στηρίζει την προσπάθεια αυτή. Έτσι μέχρι τον Ιούνη οι Τούρκοι
συνέλαβαν το Βούλγαρη και όλους σχεδόν τους άνδρες του, πριν αυτοί καταφέρουν
να ανάψουν τη φλόγα της επανάστασης στη Χαλκιδική. Απόσπασμα από το έργο
Γεωργίου Ι. Μίντση με τίτλο ‘‘Η Επανάσταση του 1821 ως αφετηρία της Εθνικής
αποκατάστασης του Μακεδονικού Ελληνισμού’’.
Την περίοδο που
το Παλαιοχώρι μεταφέρεται στη θέση που βρίσκεται ο οικισμός σήμερα (μέσα από
την προφορική παράδοση) η ευρύτερη περιοχή μαστίζεται από τις επιδημικές
ασθένειες τις χολέρας , ιλαράς , πανώλης και ελονοσίας
Συγκεκριμένα με
βάση δημοσιευμένα στοιχεία από το αρχείο της Μονή Βατοπαιδίου ο επίσκοπος
Ιωαννίκιος ζητεί :
ü
στις 9
Δεκεμβρίου 1864 την Αγία Ζώνη "δι΄ασθένειαν" ,
ü
η Αγία Ζώνη πρίν από τίς 11 Μαρτίου 1865 περιόδευσε στην
περιοχή "δια ασθένειαν" πιθανώς χολέρα,
ü
το ίδιο συνέβει τον Ιουνίο του 1867 και
ü
το επόμενο έτος 1868 ,
ü
στίς 17
Ιουλίου 1873 ο επίσκοπος Ιερισού και Αγίου Όρους Διονύσιος παρακαλεί
να σταλεί η Αγία Ζώνη στην επαρχία του "διότι η κατάρατος επιδημική νόσος
πολλάς ψυχάς εις Άδην αποστέλει"
ü
επίσης ο επίσκοπος Αμβρόσιος με επιστολή του
στις 29 Ιουλίου 1875 ζητεί
να αποσταλεί η Αγία Ζώνη απο την Μονή Βατοπαιδίου στο Παλαιοχώρι με αιτία
μάλλον επιδημική ασθένεια .
Τον Ιούλιο του 1871 η
Μονή Ξηροποτάμου ενισχύει οικονομικώς το Παλαιοχωρί για την ίδρυση
σχολείου . Επρόκειτο για την περίοδο εκείνη κατά την οποία ο Ελληνισμός
αντιπαρατίθεται προς τον Πανσλαβισμό και την Βουλγαρική Εξαρχία , με την
πληθωρική ίδρυση σχολείων και συλλόγων σε κάθε γωνιά της Μακεδονίας. (
Θεσσαλονικεία και Μακεδονικά, Αθ. Καραθανάση - τ.1 ----- ΝΑΙΜΞ , ΦΑΚ 19 θ.
έ , τεύχος ά )
Η απογραφή της
ακίνητης περιουσίας των χωριών της Χαλκιδικής το 1873 μας δίνει σήμερα τη δυνατότητα μέσα από την επικύρωση των κατά
τόπους κτηματολογικών τεφτεριών να μάθουμε τη σύνθεση των δημογεροντιών του
κάθε χωριού. Παρακάτω παρουσιάζονται τα ονόματα των προέδρων και των δημοτικών
συμβούλων του 1873 στο Παλαιοχώρι που είναι οι : Χρήστος
Χριστοδούλου, Στέριος Κων/νου, Βασίλης Ζερβός (Ζέρβας ?) , Γιώργος Βασιλείου,
Δημήτρης Χριστοδούλου και Στέριος Νικόλα, δυστυχώς δεν αναφέρουν επίθετα (Πηγή http://doumbia-istoria.blogspot.com/ ).
|
"Και επειδή ο λόγος περί ρώσσων, κρίνομεν κατάλληλον να παραθέσωμεν ενταύθα ότε οι της μονής του Αγ. Παντελεήμονος, της άλλως “Ρωσσικόν μοναστήριο” καλουμένης, καλόγηροι μετά την απόπειραν, ην έκαμον, όπως αγοράσωσι τον εν Ρεβενικίαις ιερόν ναόν της Παναγίας αντί χιλιάδων λιρών, καθ’ ης αποπείρας εξηγέρθη σύμπασα η Χαλκιδική και ο εν Κων/πόλει επαξίως αντιπροσωπεύων την ελληνικήν δημοσιογραφίαν “Νεολόγος”, μετά την απόπειραν, λέγομεν, ταύτην, εις το τέλος ήτο οικτρά αποτυχία, ήλθον εις έτερον χωρίον της Χαλκιδικής, το Παλαιοχώριον, και ανοικοδόμησαν οικίαν επ’ ονόματι καλογραίας τινός, μετά τον θάνατον της οποίας θα περιέλθη αυτή εις χείρας των ρώσσων καλογήρων. Η οικία αύτη, εν η κατοικεί και επίτροπος των δια… τους καταχθονίους αυτών σκοπούς, είναι αληθές προξενείον, φέρει δε και επιγραφήν ρωσσιστί δι’ ης δηλούται ότι ανήκει αυτή εις την μονήν του Αγ. Παντελεήμονος. Δυστυχής Χαλκιδική!!!......."


Στο Καστέλλι (βυζ,Castelli) που αδίκως ονομάζεται έτσι από τους ντόπιους γιατί με βάση τα αρχαιολογικά ανασκαφικά δεδομένα είναι στην διοικητική βυζαντινή ιεραρχία ΚΑΣΤΡΟ .
Το κάστρο βρίσκεται στην περιοχή του ΝΕΠΩΣΙ και είναι κτισμένο κατά τον 5ο μ.Χ. αιώνα σε θέση κατοικημένη με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα τουλάχιστον από το 1000 π.Χ. .
Από την μικρής σε έκταση ανασκαφή τα ανασκαφικά ευρήματα στην περιοχή είναι αξιόλογα .
Βρέθηκαν λίγα χειροποίητα προϊστορικά όστρακα (Κεραμίδια) που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι με βεβαιότητα ο χώρος κατοικείτο από το 1000 π.χ.
Τα λίγα μελαμβαθή όστρακα μας δηλώνουν ότι ο χώρος συνεχίζει να είναι σε χρήση και κατά την περίοδο των ελληνιστικών & κλασικών χρόνων δλδ 5ο αιω, π.χ. - 2ο αιω π.χ.
Κεραμικά των ρωμαϊκών χρόνων δείχνουν επίσης την συνέχεια της χρήσης του χώρου και στην Ρωμαϊκή περίοδο . Επίσης βρέθηκαν νομίσματα του Αναστασίου και του Ιουστινιανού .
Όλα αυτά μαζί με την μοναδικότητα του Κάστρου για την Χαλκιδική ενισχύει την αναγκαιότητα συνέχισης της ανασκαφής και ταυτοποίησης του χώρου με τις γραπτές αρχαιοελληνικές μαρτυρίες και τους ιστορικούς χάρτες. (βλέπε παραπάνω στοιχεία για τις πόλις ΤΩΝ ΑΡΝΩΝ , ΑΥΓΑΙΑ , ΧΑΛΚΙΣ κ.α). |


Aποτελείται απο δυο ξύλα οριζόντια και παράλληλα.Από κάθε άκρη των ξύλων εξέχουν προς τα πάνω δυο ξύλα που είναι οι υποδοχές των αντιών. Στο πισάντι είναι τυλιγμένοστην τυλιχταρού το στημόνι και στο μπροστάντι μαζεύεται το υφάδι. Στη μέση ορθώνονται πάλι δύο ψηλότερα ξύλα,που προορίζονται για να στηρίξουν το ξυλότεχνο και τα μιτάρια. Απο κάθε μιτάρι κρέμεται μια πατήθρα,που πατώντας την εναλλάξ η υφάντρα,έχει το άνοιγμα του στιμονιού στα δύο. Άλλα εξαρτήματα του αργαλείου είναι η απλώστρα,το στριφτάρι,το τριβέλι και οι καρλόψυχες. Ο αργαλειός έπρεπε να κατασκευαστεί απο έμπειρο και μερακλή τεχνίτη για να πηγαίνει καλά το υφαντό. Μετά απο όλη αυτή την κοπιαστική διαδικασία φτάνει η υφάντρα στην κύρια δουλειά του αργαλειού. Ανάλογα με το κομμάτι που θα υφάνει διαλέγει και το σχέδιο.Οι σχεδιαστές,απλοί άνθρωποι με κάποια καλλιτεχνική φλέβα,αποτυπώνουν το σχέδιο σε χαρτί με τετραγωνάκια. Κάθε τετραγωνάκι και μια αράδα και πίσω από το σχέδιο γραμμένες με ακρίβεια οι αποχρώσεις και οι οκάδες που χρειάζεται το μαλλί για να γίνει.
Για τον αργαλειό θα πούμε ποια ήταν τα εξαρτήματά τους και συγχρόνως θα περιγράφουμε και τη χρήση τους |


Οι κάτοικοι του με βάση τα δεδομένα των οθωμανικών φορολογικών κατάστιχων από το 1478 μέχρι το 1568καταγράφονται ως καρβουνιάρηδες του μεταλλείου των Σιδηροκαυσίων.
Για την υπηρεσία τους αυτή ήταν ασύδοτοι από τους έκτακτους φόρους.
Ένα τμήμα των κατοίκων του χωριού ήταν στα 1527 και 1568 γερακάρηδες. Και αυτοί ήταν ασύδοτοι από τους έκτακτους φόρους.
|


Στον Υ.Β.Ε./ΠΑΟ και
συγκεκριμένα στο 31ο Αντάρτικο Σύνταγμα (ένοπλοι πυρήνες) : ο Κ.
Μαρκογιάννης , Αθανάσιος Γ. Σιώκος , ο Θεοχάρης Κουμαντσιώτης, ο Γ.
Μπακατσιάνος, ο Γ. Αποστολάς, ο Νικόλαος Σιώκος, ο Αθανάσιος Ν. Σιώκος, ο, ο
Κωνσταντίνος Σιώκος και ο Γ. Μουστάκας (πηγή: Για το Ελληνικό Βορρά
–Μακεδονία 1941-1944- Αντίσταση και τραγωδία,Του Παρμ. Ι. Παπαθανασίου. Τόμοι 2
σελ 1450).
Στον Ελληνικό
Εμφύλιο πόλεμο 1946 - 1949 (Συμμοριτοπόλεμο) , το Παλαιοχώρι καταστράφηκε
ολοσχερώς από τους Συμμορίτες "Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος" (Κομμουνιστές, Σλαβόφωνοι κ.α.)
στις 14 Αυγούστου του 1948.
Στην αποφράδα ημέρα για το Παλαιοχώρι στον υπόλοιπο κόσμο τελείωναν οι Θερινοί
Ολυμπιακοί Αγώνες του 1948, οι Αγώνες της 14ης Ολυμπιάδας της σύγχρονης εποχής,
που διοργανώθηκαν στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου από τις 29 Ιουλίου έως και
τις 14 Αυγούστου .
Υπήρξαν εκείνη την
ημέρα 5 νεκροί:
ο Αθανάσιος Γεωρ. Σιώκος, ο Γεώργιος Χρισ. Πολύζος, ο Αστέριος Εμμαν. Σίσυλας,
ο Κων/νος Αθαν. Αραμπατζης και ο Νικόλαος Αγγ. Βλαχός.
Στα δημοσιεύματα του τότε τύπου αναφέρονται τα εξής : ...ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ , Το Γενικόν Επιτελείον Στρατού εξέδωσε χθές το κάτωθι νακοινωθέν : Δυτική Θράκη : Δραστηριότης ημετέρων . Κεντρική - Ανατολική Μακεδονία : Συμμορίται έβαλον δια πυροβολικού 20 βλήματα κατά γέφυρας Στρυμώνος άνευ αποτελέσματος , Συμμορίται επυρπόλισανν 40 οικίας χωρίου Παλαιοχωρίου περιοχής Χαλκιδικής . Εις λοιπην περιοχήν δραστηριότης ημετέρων . Απώλειαι ημετέρων νεκροί οπλίται 6, νεκροί ΜΑΥ 4 , ιδιώται 6 , τραυματίαι αξιωματικοί 2 , οπλίται 9 , ιδιώται (ΜΑΥ) 5 . Απώλειαι συμμοριτών νεκροί 8. " .
Ήταν κίνηση
αντιπερισπασμού των Συμμοριτών "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος" (Κομμουνιστές , σλαβόφωνοι
κ.α.), ο οποίος στον κίνδυνο εγκλωβισμού των δυνάμεων του στο μέτωπο της Πίνδου,
μετά την επιτυχή επιχείρηση Κορωνίς (έναρξη 14 Ιουνίου 1948) των κυβερνητικών
δυνάμεων (Ελληνικός Εθνικός Στρατός), προχώρησε σε καταστροφές χωριών στην
υπόλοιπη ελληνική επικράτεα.
Ερευνάται η προέλευση του ονόματος του αποβατικού σκάφους “Παλαιοχώρι” Α/Β 620 του Ελληνικού Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού να είναι απόρροια αυτής της θυσίας των Παλαιοχωρινών κατά την διάρκεια της εφιαλτικής νύχτας στις 14 Αυγούστου 1948
https://www.palaiochori.gr/2018/02/blog-post_59.html
Για τον υπαίτιο της καταστροφής του Παλαιοχωρίου στις 14/8/1948 αρχηγό των Ανταρτών υπάρχει το εξής : Ήταν κίνηση αντιπερισπασμού των Συμμοριτών "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος" (Κομμουνιστές , σλαβόφωνοι κ.α.), ο οποίος στον κίνδυνο εγκλωβισμού των δυνάμεων του στο μέτωπο της Πίνδου, μετά την επιτυχή επιχείρηση Κορωνίς (έναρξη 14 Ιουνίου 1948) των κυβερνητικών δυνάμεων (Ελληνικός Εθνικός Στρατός), προχώρησε σε καταστροφές χωριών στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεα
Για τον υπαίτιο της καταστροφής του Παλαιοχωρίου στις 14/8/1948 αρχηγό των
Ανταρτών υπάρχει το εξής :
Μετά την καταστροφή στις 14/8/1948 και με βάση τα αρχεία ΓΑΚ /ΙΑΜ/ ∆ΤΥΝΘ/ Φ 166: Έγιναν επεμβάσεις σε 91 σπίτια πολεμοπαθών κατοίκων του Παλαιοχωρίου.
Επίσης αναφορές των έργων και παρεμβάσεων στην αποκατάσταση των ζημιών της εφιαλτικής εκείνης νύκτας έχουμε και στα πρακτικά του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως ΓΑΚ/ΙΑΜ/∆ΤΥΝΘ/Φ. 243 .
Οι εργασίες αποκατάστασης με κρατική μέριμνα συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια και στα 1950 -51 διασώζονται π.χ. καταστάσεις παραλαβής κεράμων για το Παλαιοχώρι και άλλα χωρία ΓΑΚ/ΙΑΜ/ ∆ΤΥΝΘ/Φ. 170
Επεμβάσεις διαπιστώνουμε αρκετές στο Παλαιοχώρι και τo 1952 ο Βασιλιάς Παύλος Α΄ της Ελλάδος εγκαινίασε το "πέτρινο" Διδακτήριο (Δημοτικό Σχολείο).


στο Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр.173
και στην ενότητα Македония. Етнография и Статистика , В. Кѫнчовъ , II. Статистика , 12. Касандра
αναφέρει ότι ,
№ по ре-дъ : 65


"Ας συνεχίσω μεν ήδη τήν ίστόρησιν της δράσεως τών εθνικών άμυν-τόρων.
Διότι προς τάς έκπεμπομένας προκηρύξεις ο! κάτοικοι τής Χαλκιδικής ιδίως έδεικνΰοντο αδιάφοροι, ή Επιτροπή τής Αμύνης άπέστειλεν εναν¬τίον των τον τότε λοχαγόν μακαρίτην Γ. Κονδΰλην, θϋμα παραπλανηθέν έντέχνως υπό τοϋ Βενιζέλου, λόγω του μεγάλου πατριωτισμοί* του και τοϋ πολεμικού του μένους, παραπλάνησιν ην άνδρικώτατα ανεγνώρισε, μετά 200 περίπου στρατιωτών ϊνα προβη εις βιαίαν στρατολογίαν.
Ό Κονδύλης εκκινήσας, έκ Θεσσαλονίκης κατά τό πρώτον δεκαήμε-ρον τοϋ Σεπτεμβρίου τοϋ 1916, κατηυθυνθη εις τον ΙΙολΰγυρον, τήν πρω-τεΰουσαν τής Χαλκιδικής, διερχόμενος δέ έκ Γαλατίστης συνεπλάκη προς ομάδα χωρικών. Αποτέλεσμα τής συμπλοκής ήτο ό φόνος τινών εξ αυτών και ή σΰλληψις δλων τών προκρίτων τοϋ χωρίου και πολλών νέθ3ν. Και άφοΰ οί άνδρες τοΰ Κονδύλη έδειραν τους περισσοτέρους τούτων ανη¬λεώς και ιδιαιτέρως τον ϊατρόν Ζαφειριάδην, τον είσπράκτορα γέροντα Ζάϊον και τον Βογιατζήν, τους έδεσαν πάντας και έκρέμασαν εις την πλά-την των μίαν πινακίδα μέ την έπιγραφήν «Προδότης». Ούτω δεδεμένους και σεσημασμένους τους ώδήγησαν μέχρι τοΰ Πολυγύρου καΐ τους περιήγα-γον δια τ<ον κεντρικωτέρων οδών της πόλεως.