Γερμανική Κατοχή - Εθνική Αντίσταση - Εμφύλιος

Οι Παλαιοχωρινοί συμμετείχαν ενεργά στις οργανώσεις της Ελληνικής Εθνικής Αντίστασης .

Στον Υ.Β.Ε./ΠΑΟ και συγκεκριμένα στο 31ο Αντάρτικο Σύνταγμα (ένοπλοι πυρήνες) : ο Κ. Μαρκογιάννης , Αθανάσιος Γ. Σιώκος  , ο Θεοχάρης Κουμαντσιώτης, ο Γ. Μπακατσιάνος, ο Γ. Αποστολάς, ο Νικόλαος Σιώκος, ο Αθανάσιος Ν. Σιώκος, ο, ο Κωνσταντίνος Σιώκος και ο Γ. Μουστάκας (πηγή: Για το Ελληνικό Βορρά –Μακεδονία 1941-1944- Αντίσταση και τραγωδία,Του Παρμ. Ι. Παπαθανασίου. Τόμοι 2 σελ 1450).

Στον Ελληνικό Εμφύλιο πόλεμο 1946 - 1949 (Συμμοριτοπόλεμο) , το Παλαιοχώρι καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Συμμορίτες "Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος" (Κομμουνιστές, Σλαβόφωνοι κ.α.) στις 14 Αυγούστου του 1948. 
Στην αποφράδα ημέρα για το Παλαιοχώρι στον υπόλοιπο κόσμο τελείωναν οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1948, οι Αγώνες της 14ης Ολυμπιάδας της σύγχρονης εποχής, που διοργανώθηκαν στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου από τις 29 Ιουλίου έως και τις 14 Αυγούστου .

Υπήρξαν εκείνη την ημέρα 5 νεκροί: 
ο Αθανάσιος Γεωρ. Σιώκος, ο Γεώργιος Χρισ. Πολύζος, ο Αστέριος Εμμαν. Σίσυλας, ο Κων/νος Αθαν. Αραμπατζης και ο Νικόλαος Αγγ. Βλαχός.

Στα δημοσιεύματα του τότε τύπου αναφέρονται τα εξής : ...ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ , Το Γενικόν Επιτελείον Στρατού εξέδωσε χθές το κάτωθι νακοινωθέν : Δυτική Θράκη : Δραστηριότης ημετέρων . Κεντρική - Ανατολική Μακεδονία : Συμμορίται έβαλον δια πυροβολικού 20 βλήματα κατά γέφυρας Στρυμώνος άνευ αποτελέσματος , Συμμορίται επυρπόλισανν 40 οικίας χωρίου Παλαιοχωρίου περιοχής Χαλκιδικής . Εις λοιπην περιοχήν δραστηριότης ημετέρων . Απώλειαι ημετέρων νεκροί οπλίται 6, νεκροί ΜΑΥ 4 , ιδιώται 6 , τραυματίαι αξιωματικοί 2 , οπλίται 9 , ιδιώται (ΜΑΥ) 5 . Απώλειαι συμμοριτών νεκροί 8. " . 

Ήταν κίνηση αντιπερισπασμού των Συμμοριτών "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος" (Κομμουνιστές , σλαβόφωνοι κ.α.), ο οποίος στον κίνδυνο εγκλωβισμού των δυνάμεων του στο μέτωπο της Πίνδου, μετά την επιτυχή επιχείρηση Κορωνίς (έναρξη 14 Ιουνίου 1948) των κυβερνητικών δυνάμεων (Ελληνικός Εθνικός Στρατός), προχώρησε σε καταστροφές χωριών στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεα.

Ερευνάται η προέλευση του ονόματος του αποβατικού σκάφους “Παλαιοχώρι”  Α/Β 620 του Ελληνικού Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού να είναι απόρροια αυτής της θυσίας των Παλαιοχωρινών  κατά την διάρκεια της εφιαλτικής νύχτας στις 14  Αυγούστου 1948 

https://www.palaiochori.gr/2018/02/blog-post_59.html

Για τον υπαίτιο της καταστροφής του Παλαιοχωρίου στις 14/8/1948 αρχηγό των Ανταρτών υπάρχει το εξής : Ήταν κίνηση αντιπερισπασμού των Συμμοριτών "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος" (Κομμουνιστές , σλαβόφωνοι κ.α.), ο οποίος στον κίνδυνο εγκλωβισμού των δυνάμεων του στο μέτωπο της Πίνδου, μετά την επιτυχή επιχείρηση Κορωνίς (έναρξη 14 Ιουνίου 1948) των κυβερνητικών δυνάμεων (Ελληνικός Εθνικός Στρατός), προχώρησε σε καταστροφές χωριών στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεα

Για τον υπαίτιο της καταστροφής του Παλαιοχωρίου στις 14/8/1948 αρχηγό των Ανταρτών υπάρχει το εξής : 

Mια αναπάντεχη αναφορά στον Παπαγεωργίου: «Για τον Παπαγιώργη της Χαλκιδικής που «φαίνεται» πως ήταν πράχτορας του εχθρού…», Νίκος Ζαχαριάδης, ομιλία την 3η Συνδιάσκεψη τυ ΚΚΕ 10-14.10.1950, σελ. 299. Αναφέρεται από Γ. Γκαγκούλια, στα «τραγικά γεγονότα της 7ης Μεραρχίας του ΔΣΕ», (από το ΒΗΜΑ) σελ. 200

Στα 1947 προμήθειες υλικών δόθηκαν και σε κατοίκους του Παλαιοχωρίου  σύμφωνα με τις αποδείξεις από την 3η Περιφέρεια του Α Τομέα του Υπουργείου Οικισμού και Ανοικοδομήσεως, ώστε να τα χρησιμοποιήσουν για την επισκευή των σπιτιών τους. 

Μετά την καταστροφή στις 14/8/1948 και με βάση τα αρχεία ΓΑΚ /ΙΑΜ/ ∆ΤΥΝΘ/ Φ 166: Έγιναν επεμβάσεις σε 91 σπίτια πολεμοπαθών κατοίκων του Παλαιοχωρίου.

Επίσης αναφορές των έργων και παρεμβάσεων στην αποκατάσταση των ζημιών της εφιαλτικής εκείνης νύκτας έχουμε και στα πρακτικά του Υπουργείου Ανοικοδομήσεως ΓΑΚ/ΙΑΜ/∆ΤΥΝΘ/Φ. 243 . 

Οι εργασίες αποκατάστασης με κρατική μέριμνα συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια και στα 1950 -51 διασώζονται π.χ. καταστάσεις παραλαβής κεράμων για το Παλαιοχώρι και άλλα χωρία ΓΑΚ/ΙΑΜ/  ∆ΤΥΝΘ/Φ. 170 

Καθώς τα χωριά της Χαλκιδικής είχαν υποστεί καταστροφές από τα πολεμικά γεγονότα, τις μετακινήσεις πληθυσμών κλπ, χρειάστηκε να εκτελεστούν έργα,  μέσω εργολαβιών,  με διάφορες μεθόδους και διαδικασίες υλοποίησης, όχι μόνο για να επανέλθει ο τόπος στην προηγούμενη κατάστασή του, αλλά και για να εκσυγχρονιστεί με την επισκευή των παλιών και την ανέγερση νέων κατοικιών,   την κατασκευή κοινωφελών κτιρίων και την εκτέλεση έργων υποδομής.

Επεμβάσεις διαπιστώνουμε αρκετές στο Παλαιοχώρι και τo 1952 ο Βασιλιάς Παύλος Α΄ της Ελλάδος εγκαινίασε το "πέτρινο" Διδακτήριο (Δημοτικό Σχολείο).

φώτο από την ημέρα των εγκαινίων 1952 διακρίνονται οι: 

Βασιλέας Παύλος και η Βασίλισσα Φρειδερίκη και 1. Μαρκογιάννης Γ. Κων/νος 2. Στουγιάννη Αντωνία (Δασκάλα) 3. Σελιάχας (Γραμματέας Κοινότητας) 4. Γαλάνης Αστέριος?