Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2020

του Αντώνη Γκλίνου*

«ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ Η ΓΟΡΓΟΕΠΙΚΟΟΣ ΒΡΕΦΟΚΡΑΤΟΥΣΑ ΜΗΤΕΡ Η ΦΟΒΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟ ΠΥΡ ΚΡΑΤΟΥΣΑ ΘΑΥΜΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΟΥ ΦΛΕΓΕΙ ΕΠΙ ΕΤΟΥΣ 1563 ΟΤΑΝ ΕΚΤΗΣΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ ΤΟΥ ΔΟΧΕΙΑΡΙΟΥ».
Ο ευλαβής προσκυνητής που θέλει να επισκεφθεί τις Ιερές Μονές της δυτικής πλευράς του Αγίου Όρους πρέπει υποχρεωτικά να σταθμεύσει στην Ουρανούπολη.
Ο μεγαλοπρεπής βυζαντινός πύργος αυτής της πολίχνης τον προδιαθέτει νοερά και τον εισάγει, ως πρώτη εικόνα, στο τι μπορούν να ειδούν και να απολαύσουν τα μάτια του μπαίνοντας μέσα στο χώρο της χιλιόχρονης Αθωνικής πολιτείας. Τα είκοσι μοναστήρια, οι σκήτες και τα πολλά κελιά των μοναχών που την αποτελούν, είναι διάσπαρτα μέσα σε αυτή την καταπράσινη ευλογημένη χερσόνησο. Μερικά μέτρα πιο κει από τον Πύργο αρχίζει ο λιμενοβραχίονας που οδηγεί στην αποβάθρα. Από εκεί φεύγει κάθε πρωί το καράβι για το Αγιον Όρος.


Μια σπάνια βυζαντική εικόνα επέστρεψε τελικά στη Ρωσία και στον πρέποντα χώρο της, στο μουσείο Τσέρκογιε Σέλο, δηλαδή το πανέμορφο παλάτι της Αικατερίνης, λίγο έξω από την Αγία Πετρούπολη. Η εικόνα, της Παναγίας της Γοργοεπήκοου, είχε κλαπεί από Γερμανούς κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο (καθώς για κάποιο λόγο δεν είχε φυγαδευτεί όπως οι περισσότεροι θησαυροί του μουσείου).
Σύμφωνα με την αφήγηση της γερμανίδας Gabriele Demming (η οποία επέστρεψε την εικόνα), αυτή είχε πέσει στα χέρια του θείου της, του στρατιωτικού ιερωμένου Franz Feldhaus,  ο οποίος την χρησιμοποιούσε στην πρόχειρη Αγία Τράπεζα που έστηνε στο πεδίο της μάχης για την μονάδα του. Η εικόνα μετά πέρασε στον αδερφό του και τελικά στην Gabriele και την αδερφή της Ingeborg.

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2020

 


https://artsandculture.google.com/asset/hellenic-peninsula-greece-albania-bosnia-and-bulgaria/TwFnHP5RS-SU6g?ms=%7B%22x%22%3A0.45138997484576476%2C%22y%22%3A0.24240012176098502%2C%22z%22%3A10.434528770591116%2C%22size%22%3A%7B%22width%22%3A0.1608555220100816%2C%22height%22%3A0.22726315867762326%7D%7

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2020



Βρέθηκε το 1844 στα ερείπια της αρχαίας Ολύνθου στη Χαλκιδική. Εστάλη από τον Αυστριακό πρόξενο της Θεσσαλονίκης στη Βιέννη και βρίσκεται εκεί, στο Μουσείο Τέχνης (Kunsthistorische Museum).

Έκδ. M. N. Tod, Greek Historical Inscriptions, ΙΙ, Oxford 1948, 111. Μ. B. Chatzopoulos, Macedonian Institutions under the Kings, II, Mελετήματα 22, Athens 1996, 1. P. J. Rhodes & R. Osborne, Greek Historical Inscriptions. 404-323 BC., Oxford 2003, 91.

 390-380 π.Χ.

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2020

Κάστρο "Καστέλλι" Παλαιοχωρίου


✓ ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ35/20750/510/7-11-1997 - ΦΕΚ 1092/Β/10-12-1997
✓ Τίτλος ΦΕΚ Ανακοίνωση αρχαίου μνημείου του Καστελλίου στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής.
Κείμενο
✓ "Κηρύσσουμε το κάστρο "Καστέλλι" κοινότητας Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής, επαρχίας Αρναίας νομού Χαλκιδικής ως αρχαίο μνημείο, με ζώνη απολύτου προστασίας πλάτους 200 μ. γύρω από το τειχόκαστρο, όπως αυτό φαίνεται στα σχέδια αποτύπωσης του κάστρου και του αμέσως περιβάλλοντος χώρου.
Πρόκειται για ερείπια μεσαιωνικού κάστρου που ονομάζεται "Καστέλλι". Είναι κτισμένο με εντόπια αργολιθοδομή και ισχυρό ασβεστοκονίαμα και σώζεται σε όλο το περίγραμμά του, σε ύψος από ένα μέχρι πέντε μέτρα".
ΚΝ 5351/1932





Περισσότερα:

Επίσης :
Η Χαλκιδική δεν είναι μόνο, δαντελωτές και όμορφες παραλίες .Κάθε επισκέπτης, θα μπορούσε να επισκεφθεί τα αρχαιολογικά της μνημεία, που σώζονται σε διάφορες περιοχές της .
Βρήκαμε στο  site του Δήμου Αριστοτέλη ενημερωτικό, για το Κάστρο "Καστέλλι Παλαιοχωρίου" στην περιοχή "Νέπωσι" και σας το παραθέτουμε 

Νοτιοδυτικά του οικισμού Παλαιοχώρι, στην κορυφή ενός απόκρημνου λόφου στην ευρύτερη περιοχή με το τοπωνύμιο Νέπωσι, βρίσκεται το Καστέλι.
Ο λόφος βρέχεται περιμετρικά από τα νερά του ρεύματος Παλαιοχωρινός Λάκκος, παραποτάμου του Χαβρία, του ποταμού της Ορμύλιας.
Υπάρχει μόνο ένα στενό και δύσβατο μονοπάτι που συνδέει τον δυσπρόσιτο λόφο με το βουνό που εκτείνεται στα ανατολικά του.
Παρ’ όλα αυτά, το κάστρο δεν είναι ευδιάκριτο από απόσταση, διότι γύρω του υψώνονται μεγαλύτεροι ορεινοί όγκοι, το φυσικό ανάγλυφο είναι ιδιαίτερα έντονο και η βλάστηση οργιώδης....

Η ΠΥΡΠΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ 󠀲󠀲󠀲

Περι τό μεσονύκτιον τής 14ης Αυγούστου (1948) πολυμελής συμμορία έπέδραμε κατά του Παλαιοχωρίου ανατολικώς Άρναίας. Παρά τήν προβληθΕΐσαν άντίστασιν ύπό τών άνδρών τοϋ σταθμού Χωροφυλακής και τής ΜΑΥ, οι συμμορίται είσ•ήλθον είς τόν χωρίον και προέβησαν εις τήν λεηλασίαν ΟΙΚΙών και καταστημάτων, καταστροφάς και έμπρησμούς, παραδώσαντες εις Τό πύρ άνω Τών όγδοήκοντα οΙκιών. Κατά τάς διεξαχθείσας συμπλοκάς έφονεύθησαν 2 χωροφύλακες και 4 άνδρες MAY, Ετραυματίσθησαν 10 άνδρες ΜΑY και 2 γυναίκες και απήχθησαν 10 χωρικοί. Κατά τήν άποχώρησίν των οι συμμορϊται έγκατέλειψαν 6 νεκρούς.


"Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον αντισυμμοριακόν αγώνα (1946-1949), Επιχειρήσεςι του ΄Γ Σώματος Στρατού (1947-1949), εκδ. Διεύθυνση Ιστορίας Σταρτού, 1976"


✅ Εκείνοι την αποφράδα ημέρα, επιπλέον των απωλειών που είχε ο Ελληνικός Στρατός, υπήρξαν 6 σκοτωμένοι/καμένοι κάτοικοι:
ο Αθανάσιος Γεωρ. Σιώκος, ο Γεώργιος Χρισ. Πολύζος, ο Αστέριος Εμμαν. Σίσυλας με την κουνιάδα του Πηνελόπη Ν. Ράϊκου (κάηκαν ζωντανοί), ο Κων/νος Αθαν. Αραμπατζης, ο Νικόλαος Αγγ. Βλαχός 
ΚΑΙ 91 πυρπολημένα/κατεστραμμένα ολοσχερώς σπίτια.


Ήταν κίνηση αντιπερισπασμού των Συμμοριτών του "Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος" (Κομμουνιστές, Σλαβόφωνοι κ.α.), ο οποίος στον κίνδυνο εγκλωβισμού των δυνάμεων τους στο μέτωπο της Πίνδου (Γράμμος-Βίτσι), μετά την επιτυχή επιχείρηση Κορωνίς (έναρξη 14 Ιουνίου 1948) των κυβερνητικών δυνάμεων (Ελληνικός Εθνικός Στρατός), προχώρησε σε καταστροφές χωριών στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεια

Μετά την ΜΗ ΑΠΟΔΟΧΗ του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ από τους κατοίκους της ΒΑ Χαλκιδικής το σώμα των ανταρτών/συμμοριτών προβαίνει σε βίαιες λεηλασίες προς αναζήτηση τροφής και εφοδίων (πλιάτσικο) ακόμη και στο Άγιο Όρος

Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής ΚΑΙ στο Άγιο Όρος:

-> Η πρώτη σοβαρή διείσδυση στον Άθω έγινε στις 23 Απριλίου 1947,
από 42 μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ με επικεφαλής τον Κώστα Παπαγεωργίου (Παπαγιώργη). Απομόνωσαν τους  χωροφύλακες του σταθμού της Δάφνης και κατέλαβαν το τελωνείο και το ταχυδρομείο. Το μεσημέρι της επόμενης μέρας, αφού συγκέντρωσαν τρόφιμα, είδη ένδυσης και υγειονομικό υλικό επιτάξανε το πετρελαιοκίνητο «Άγιος Νικόλαος» και προσπάθησαν να περάσουν στην Αρκούδα της Χαλκιδικής. Καταδιώχθηκαν όμως από χωροφύλακες και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν μέρος των εφοδίων που είχαν συγκεντρώσει. Σύμφωνα με τη Χωροφυλακή οι απώλειες του ΔΣΕ ήταν δύο νεκροί και δύο τραυματίες. Αντίθετα μαχητές της ομάδας Παπαγεωργίου σε μεταγενέστερες αφηγήσεις τους βεβαίωναν ότι δεν είχαν απώλειες.

Στις 22 Απριλίου 1948 τμήματα του ΔΣΕ εμφανίστηκαν στο «σέρβικο» μοναστήρι του  Χιλανδαρίου και στη 5 Αυγούστου στη μονή Εσφιγμένου.

-> Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΚΑΡΥΩΝ 16/10/1948

Η σημαντικότερη όμως μάχη ήταν αυτή που διεξάχθηκε την αυγή της 16/10/1948 από 100 περίπου ένοπλους αντάρτες που ήταν τμήμα της VI Μεραρχίας του ΔΣΕ.

(!!!) Ημερόδρομος 2017 : Επιχειρήσεις μόνο για εξεύρεση τροφίμων

"Τον Οκτώβριο του 1948, παραμονή της γιορτής του Αγίου Διονυσίου, έγινε η μεγαλύτερη μάχη στο Άγιον Όρος στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Τετρακόσιοι άνδρες και γυναίκες του ΔΣΕ περικύκλωσαν τις Καρυές. Κύριοι στόχοι τους ήταν το διοικητήριο μέσα στο οποίο βρισκόταν ο πολιτικός διοικητής Π.Παναγιωτάκος και το κτίριο της υποδιεύθυνσης Χωροφυλακής. Στόχος τους ήταν η συγκέντρωση τροφίμων και η μεταφορά τους στον Κάκαβο όπου βρισκόταν η κύρια δύναμη της 6ης Μεραρχίας του ΔΣΕ. Σύμφωνα με τη Χωροφυλακή στις συγκρούσεις τραυματίστηκε ένας χωροφύλακας , ενώ από τους μαχητές του ΔΣΕ σκοτώθηκαν δύο και τραυματίστηκαν πέντε, ανάμεσά τους και ο Κώστας Παπαγεωργίου.

Οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ έμειναν στις Καρυές 36 ώρες. Τροφές πήραν  από τις μονές Βατοπεδίου και Ιβήρων, καθώς και από κελιά της περιοχής. Ακόμη έκαναν αναγκαστική στρατολόγηση πολλών λαικών εργατών.

Κατά την υποχώρησή τους από την χερσόνησο του Άθω δέχθηκαν επίθεση από αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας και από πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, με αποτέλεσμα να υποστούν μεγάλες απώλειες και να χάσουν σημαντικές ποσότητες από τα τρόφιμα που μετέφεραν. Επίσης πολλά τρόφιμα βρέθηκαν σε κρύπτες όπου τα είχαν φυλάξει οι αντάρτες. Στην «Καθημερινή» της 20ης Οκτωβρίου 1948 δημοσιεύτηκε η παρακάτω είδηση, γραμμένη στη γλώσσα της εποχής: «Κατά την εξερεύνησιν της περιοχής νοτίως του ακρωτηρίου Αράπης του Άθω ανευρέθησαν 2000 οκάδες ελαίου και 400 οκάδες σάπωνος κεκρυμμέναι υπό των συμμοριτών εις την άμμον. Τα ανευρεθέντα είδη θα διανεμηθούν εις τον πληθυσμόν».

Οκτώ ημέρες μετά στις 28 Οκτωβρίου μια άλλη είδηση που δημοσιεύεται στην ίδια εφημερίδα αναφέρεται στις απώλειες του ΔΣΕ: «Κατά τηλεγράφημα εκ Πολυγύρου Χαλκιδικής εις Άγιον Νικόλαον ανευρέθη υπο των εθνικών δυνάμεων πρόσφατος ομαδικός τάφος συμμοριτών. Καθ’ ομολογίαν του παραδοθέντος Αλεξάνδρου Καραμπάστου του συγκροτήματος Παπαγεωργίου, πρόκειται περί φονευθέντων συμμοριτών του συγκροτήματος τούτου, το οποίον κατά τας τελευταίας συμπλοκάς υπέστη μεγάλη πανωλεθρία άνευ προηγουμένου». "

-> ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Στις 22/4/1948 30 αντάρτες εισήλθαν στο ΑΟ και λεηλάτησαν την Ι. Μ. Χιλιανδαρίου.
Στις 5/8/1948 ο καπετάν Παπαγεωργίου με ομάδα από ενόπλους λεηλάτησε την Ι. Μ. Εσφιγμένου.
Στις 18/10/1948 ο καπετάν Παπαγεωργίου λεηλάτησε την Ι. Μ. Καρακάλλου.
Στις 8/11/1948 ο καπετάν Παπαγεωργίου λεηλάτησε την Ι. Μ. Φιλοθέου.
Στις 17/11/1948 ο καπετάν Παπαγεωργίου προσπάθησε να λεηλατήσει την Ι. Μ. Ζωγράφου (Βουλγάρικο) η επίθεση αυτή αποκρούστηκε από δύναμη της Χωροφυλακής που φρουρούσε την Μονή (ο λόγος που φρουρείτε ειδικά η Βουλγάρικη Μονή πιο επιμελώς είναι καταφανής, μια ενδεχόμενη λεηλασία της θα έδινε αφορμή να εγείρουν αξιώσεις οι Βούλγαροι για διεθνοποίηση του ΑΟ).
Όλο το 1948 η κατάσταση στο ΑΟ ήταν ρευστή.
Στις 3/12/1948 το ΓΕΣ ζήτησε την εκκαθάριση της περιοχής και προς τούτο ενισχύθηκαν με δυνάμεις Χωροφυλάκων και εφόδια. Μετά την ενίσχυσή τους οι Χωροφύλακες επιτέθηκαν και αιφνιδίασαν τις αντάρτικες ομάδες, με τον τρόπο αυτό επιτεύχθηκε η εκκαθάριση του ΑΟ από τις δυνάμεις του ΔΣΕ.
Ταυτόχρονα οχυρώθηκε το στενό του Ξέρξη από δύναμη Στρατού Χωροφυλακής και ΜΑΔ, ενώ πλοία του στόλου περιπολούσαν στην περιοχή.
Το 1949 έμεινε ισχυρή δύναμη Χωροφυλακής από 160 αξιωματικούς και οπλίτες και 40 ΜΑΔ, εφεδρικά δε είχαν οργανωθεί μεταβατικά αποσπάσματα που περιπολούσαν στην περιοχή. Από το καλοκαίρι του 1949 η δύναμη αυτή άρχισε να μειώνεται.
Στις 10/6/1949 μια δύναμη από 150 ενόπλους του ΔΣΕ με επικεφαλής τον ο καπετάν Παπαγεωργίου προσπάθησε να εισβάλει στο ΑΟ αλλά αποκρούστηκε στο στενό του Ξέρξη. Κατά την επίθεση οι αντάρτες κατέλαβαν 2 φυλάκια στο χωριό Νέα Ρόδα που τα αποτελούσαν ΜΑΔ. Οι επιτιθέμενοι μπήκαν στο χωριό Νέα Ρόδα πήραν τρόφιμα και ζώα, αλλά στις 3 μ.μ. αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν προς Γομάτι υπό τους κανονιοβολισμούς του Φ Τ 12 και του ν/κ Κάλυμνος. Στη συνέχεια ανέλαβε η αεροπορία.
Με την μάχη αυτή έκλεισε για το ΑΟ το κεφάλαιο εμφύλιος, δεν υπήρξε άλλη ενόχληση του Άθωνα από τον ΔΣΕ.
Ο πρωταγωνιστής των αντάρτικων επιθέσεων ο καπετάν Παπαγεωργίου συνελήφθη στις 8/1/1950 στο χωριό Μεγάλη Παναγιά και εκτελέστηκε.

η Αιμοσταγής δράση του Κώστα Παπαγεωργίου και των Συμμοριτών του στην Χαλκιδική στα 1947-1949

Περιοδικό Πολύγυρος, τ.80, Απρίλιος-Ιούνιος 2015, σελ.22 

✅ Στο "Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον αντισυμμοριακόν αγώνα (1946-1949), Επιχειρήσεςι του ΄Γ Σώματος Στρατού (1947-1949), εκδ. Διεύθυνση Ιστορίας Σταρτού, 1976" υπάρχουν αρκετά στοιχεί για τις επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού στην Περιοχή του Παλαιοχωρίου αλλά και το γεγονός της πυρπόλησης και λεηλασίας του.








Περισσότερα στο: 

Γερμανική Κατοχή - Εθνική Αντίσταση - Εμφύλιος










Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2020



ΕΥΟΔΙΑ ΦΟΡΤΟΥΝΑΤΑ ΤΩ ΤΕΚΝΩ ΜΝΗΜΗΣ ΧΑΡΙΝ

Ευοδία Φορτουνάτα, η Καλόδρομη Τυχερή, φαίνεται ωστόσο πως η ευχή του ονόματός της τελικά δεν την προστατευσε από την δυστυχία να θάψει το παιδί της... Ένα περιστεράκι - η ψυχούλα του;-  στο χέρι του φτερωτού δαίμονα και η δάδα του Υμέναιου σβηστή, αφού δεν έμελλε στο νεκρό παιδάκι να ζήσει την χαρά του γάμου. Έρωτας, Ύπνος, Θάνατος ή Άγγελος; ή μήπως όλα μαζί στα χρονιά αυτά (ύστερος 3ος αι. μ.χ.) που αρχαίες και νέες θρησκείες, μυστηριακές πίστεις και ερμητικές φιλοσοφίες ακόμη συνυπήρχαν, ως σωτήριο αμάλγαμα καταφυγής την ώρα του ύψιστου πόνου... 

Παραδίπλα θριαμβεύει ο νεαρός πολεμιστής καβαλάρης! Το δεξί χέρι υψωμένο στο σχήμα ειρηνικού χαιρετισμού, όπως, πολλούς αιώνες πριν, ο Μακεδόνας Φίλιππος Β΄ στα νομίσματα του, αλλά και Λόγου... ο σκύλος του και ο άγριος κάπρος ανακαλούν κυνήγια μακεδονικά και τελετές επιτυχούς ενηληκίωσης, όμως ο μέγας όφις τυλιγμένος στο δένδρο ανοίγει την πύλη στο μυστήριο του Επέκεινα...  Αρχαίος βασιλιάς, Μύστης και Ήρωας ο νεαρός καβαλάρης καλπάζει στον δρόμο της 'Σωτηρίας' και ετοιμάζει τον Τύπο των Αγίων της νέας θρησκείας που ανατέλει...

Αυτές και άλλες ιστορίες διαβάζουμε στον Βεροιώτικο "τοίχο της Μνήμης"... 

Ελπίζω η Ευοδία Φορτουνάτα, ο νεαρός καβαλάρης και όλοι οι υπόλοιποι να χαίρονται που επανέρχονται στο φως της μνήμης, για νάχει η δουλειά μας το πραγματικό της νόημα...

Πηγή : Αγγελική Κοτταρίδη (fb) 


Τρίτη 25 Αυγούστου 2020


Το αξίωμα του μπαϊρακτάρη (ήτοι του σημαιοφόρου) στα κλέφτικα σώματα ήταν από τα σπουδαιότερα και πιο δύσκολα αξιώματα ώστε να αναλάβει κάποιος.

Ο μπαϊρακτάρης από ελληνική παραφθορά της πέρσικης λέξης bayrak ήταν ο σημαιοφόρος ή φλαμπουριάρης. 

Μετά τον οπλαρχηγό ακολουθούσαν ο αγιουτάντες (υπασπιστής) και ο σημαιοφόρος.

Ένα αξίωμα που ήταν πολύ ψηλά στην ιεραρχία των σωμάτων.

Σημαιοφόρος επιλέγονταν ο πιο ανδρείος και γεροδεμένος. Ο πιο παλληκαράς και ο πιο αεικίνητος. Η ευθύνη και το βάρος του μπαϊραχτάρη ήταν μεγάλα. 

Ακόμα η αρματωσιά ενός σημαιοφόρου ήταν ελαφρότερη από των υπόλοιπων κλεφτών αφού το να μάχεσαι με το μπαϊράκι ήταν δύσκολο και επικίνδυνο. 

Πρέπει να επισημάνουμε πως το ίδιο το μπαϊράκι χρησίμευε ως όπλο τύπου λόγχης. Στην κάτω μεριά του κονταριού υπήρχε μεταλλική λόγχη ενώ στην πάνω μεριά η απόληξη της επίστεψης του Σταυρού ήταν και αυτή λογχοειδής.

Από την στιγμή που βαστούσαν το μπαϊράκι είχαν την ευθύνη της ψυχολογίας σε μια μάχη για όλο το σώμα.

Σε μια μάχη το μπαϊράκι έδινε ψυχολογία στους υπόλοιπους αφού οι σημαίες είχαν πάνω σύμβολα που ενέπνεαν όλο το σώμα.

Όταν ο μπαϊραχτάρης προπορευόταν η ψυχολογία ήταν μέγιστη. Εν αντιθέσι σε περίπτωση που σκοτωνόταν ο σημαιοφόρος επικρατούσε αταξία μεταξύ των πολεμιστών αφού το μπαϊράκι έπρεπε να ξανασηκωθεί από κάποιoν άλλoν αντάξιο προς αναπτέρωση του ηθικού και ανασύνταξης του σώματος.

Κατά την διάρκεια της Εθνεγερσίας του 1821 η Ιστορία έγραψε με χρύσα γράμματα αρκέτα ονόματα σημαιοφόρων.

Ο Νικολής ο Καραχάλιος ήταν ο σημαιοφόρος του Κολοκοτρώνη και πολέμησε στο πλάι του σε όλες τις μάχες και αποστολές του Γέρου. Σε επόμενη ανάρτηση θα αναφερθούμε εκτενώς για τον θρυλικό Νικολή.

Άλλοι σπουδαίοι σημαιοφόροι ήσαν:

Ο Ξενοφών του Ιερού Λόχου, έπεσε στην μάχη του Δραγατσανίου.

Ο Θανάσης Τσότσολας του Νικηταρά.

Ο Χρήστος Σέρβος του Καραϊσκάκη.

Ο Δημήτριος από την Χίο του Παπαφλέσσα με το ηρωικό του τέλος στο Μανιάκι.

Κείμενο: Μωραΐτες εν Χορώ

Φωτογραφία: Μωραϊτης μπαιραχτάρης εν τη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου βαστώντας την εμβληματική σημαία των Πετμεζαίων.

Κυριακή 5 Ιουλίου 2020



Κάθε σπίτι του Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής και κάθε οικογένεια που έχει τις ρίζες της στα τέλη του 19ου αιω αλλά και στις αρχές του 20 αιω. στο χωριό και συγκεκριμένα στα 1884/85 και μετά, έχει σχέση βιωματική με τον πραγματικό Ζορμπά λέει ο τοπικός μελετητής της ζωής του Γιώργη Ζορμπά και μέλος της ΔΕΦΝΚ Ρίμπας Αστέριος.

Για αυτό και οι κατά καιρούς φωτογραφίες και εξαγγελίες επι Δημάρχου Αριστοτέλη κ Χρηστου Πάχτα και αργότερα επι Δημάρχου κ. Γιώργη Ζουμπά σε διάφορους χώρους - σπίτια στις όμορφες γειτονιές του Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής μέχρι να φτάσουμε και στις σημερινές εξαγγελίες υλοποίησης με την τρέχουσα δημοτική αρχή.


# Στις περπατησιές του Ζορμπά ... και εμείς της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (Δ.Ε.Φ.Ν.Κ.) την κάθε φορά, όπως και οι ίδιοι οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής!

η ΔΕΦΝΚ http://amis-kazantzaki.gr/ 


Βασικές πηγές της παρουσίας του πραγματικού Ζορμπά στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής είναι οι: 

* Λογοτέχνης Γιάννης Αναπλιώτης "{Ο} αληθινός Ζορμπάς κι ο Νίκος Καζαντζάκης" -- Αθήνα : Δίφρος, 1960

* Γιάννης Γουδέλης, “Ο Καζαντζάκης ξανασταυρώνεται” , Δίφρος, 01/01/1987

δημοσίευμα στο εβδομαδιαίο φιλολογικό – εγκυκλοπαιδικό – επιστημονικό περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» το 1965

* δημοσίευμα στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ τον Μάρτιο του 1997 από Χρίστο Τελλιδη, Μαρία Ριτζαλέου, Εύρη Τσούμη με αφορμή την συναυλία στα Σκόπια του Μίκη Θεοδωράκη.

* ΑΠΕ ΜΠΕ 31 Μαρτίου 1997 με θέμα: Ο ΖΟΡΜΠΑΣ ΣΥΜΒΟΛΟ ΚΑΙ ΓΕΦΥΡΑ ΦΙΛΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΣΚΟΠΙΩΝ-ΣΕΡΒΙΑΣ

* Αφηγήσεις της κόρης του Ζορμπά, Ανδρονίκης Κεχάεφ (Σκόπια)

* ανέκδοτη εργασία, προϊόν του ερεθίσματος που είχε με βάση το δημοσίευμα στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ (1997), του κατοίκου Παλαιοχώριου Χαλκιδικής Ρίμπα Αστερίου που μέρος της αν και αντιπροσωπευτικό εκφωνήθηκε στην 1η εκδήλωση στις 24 Νοεμβρίου 2007 κα για να αναδειχθεί η παρουσία Ζορμπά στο Παλαιοχώρι και μπορείτε να την διαβάσετε αναρτημένη στο ηλεκτρονικό βιβλίο - blog Παλαιοχώρι Χαλκιδικής link https://www.palaiochori.gr/2018/03/blog-post_52.html?m=1

* Δοκίμιο του Λαογράφου από το Καταφύγι Κολινδρού Πιερίας (το χωριό που γεννήθηκε ο Ζορμπάς) κ. Σόρμα "ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΑΠΟΗΧΟΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥ ΠΙΕΡΙΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ" , Ματι, 2007

* Το 2008 Έντυπο : Καζαντζάκης - Ζορμπάς, Δύο Ελεύθεροι άνθρωποι της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη/Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής, με υλικό ΚΑΙ του προέδρου της Γιώργου Στασινάκη, το οποίο τυπώθηκε με έξοδα από την Περιφερειακή ενότητα Χαλκιδικής χάριν του Αντιπεριφερειάρχη κ. Γιώργου Ιωάννη και του Περιφερειακού Σύμβουλου κ. Μήτσιου Δημήτριου το έτος 2008

* Η επιστολή των Παλαιοχωρινών Γαλάνη, Σιώκου (δύο αδελφοί), Κάσσανδρου, Κατσιρμά, Μπουγά, Βούζιου και Μοσχόπουλου συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 1916 και απευθύνεται στον ηγούμενο και τους προϊσταμένους της μονής Αγίου Παύλου με σκοπό να μεσολαβήσουν, ώστε να πληρωθούν οι πρώτοι από την εταιρεία τους η οποία δημοσιεύτηκε στα Παλαιοχωρινά Νέα» (Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής), φ. 20 (Ιανουάριος – Μάρτιος 2012 από τον κ. Κωνσταντίνο Χιούτη.

* ΣΤΑΣΙΝΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Εισ: Θανάσης Αγάθος, “ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΖΟΡΜΠΑΣ ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΦΙΛΙΑ”, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ , 2017


Ήρθε η ώρα να θυμηθούμε μαζί τον άγνωστο Γιώργη Ζορμπά, που ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης με το έργο του Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, έκανε γνωστό ανά την υφήλιο.

Αυτό το έργο μετέφερε στους κινηματογράφους ο σκηνοθέτης Νίκος Κακογιάννης το 1964, σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη, με πρωταγωνιστές τους Άντονι Κουίν, Άλαν Μπέιτς, Ειρήνη Παππά και ήταν υποψήφια ταινία για 7 Όσκαρ από τα οποία τελικά κέρδισε τα 3:

✓ Όσκαρ Β´ Γυναικείου Ρόλου στη Λίλα Κέντροβα. ✓ Όσκαρ καλλιτεχνικής διεύθυνσης (για ασπρόμαυρη ταινία) στον Βασίλη Φωτόπουλο.

✓ Όσκαρ φωτογραφίας (για ασπρόμαυρη ταινία) στον Γουόλτερ Λασάλι 


Μετά από 15 χρόνια περίπου εξαγγελιών, σχεδίων, φωτογραφιών, ναυαγίων, σκοπιμοτήτων κ.α. μια πράγματι ιδέα σταθμός όπως επικοινωνηθηκε με συνέπεια όλα αυτά τα χρόνια από την Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) , τον Πρόεδρο της Γιώργο Στασινάκη και τον Ρίμπα Αστέριο δείχνει ότι βρισκει και Στέγη. 

Η σημαντική και μοναδική δωρεά στα  δρώμενα του Παλαιοχωρίου των κληρονόμων Γεωργίου και Δούκινας Καραθανάση, λύνει τον Γόρδιο Δεσμό και την όλη αναβλητικότητα για το Παλαιοχώρι Χαλκιδικής.



Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι ο Ζορμπάς ήρθε στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής ως Υλοτόμος, ήταν Κτηνοτρόφος, εργάστηκε ως Σιδηρουργός και ως Γανωματής, ως Σταβλιτής ζώων και μετά και ως Μεταλλωρύχος αλλά πάνω από όλα ήταν ένας Πολύτεκνος Έλληνας πολύ καλός Οικογενειάρχης, δουλευταράς, της παρέας που υπεραγαπούσε την γυναίκα του Ελένη Καλκούνη (με καταγωγή από την Άνδρο) την οποία παντρεύτηκε στα 1895/6 στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής με κουμπάρο τον τότε Τοπικό Καϊμακάμη.


Ο Πρόεδρος ΔΕΦΝΚ κ. Γιώργος Στασινακης, η υπεύθυνη των εκδόσεων Καζαντζάκη κα Νίκη Σταύρου, μέλη της ΔΕΦΝΚ με μέλη της οικογένειας του Γιώργη (Αλέξη) Ζορμπά το 2012 στην Έκθεση Βιβλίου όπου παρουσιάστηκε η ιδέα Στέγη Ζορμπά στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής με αφίσες, έντυπο, διαλέξεις.


Σήμερα διαβάζουμε στο ΑΠΕ ΜΠΕ από την δημοσιογράφο Νικόλ Καζαντζιδου


"... Τον Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη. Το χωριό της ορεινής Χαλκιδικής με τα πλακόστρωτα σοκάκια και τα παραδοσιακά σπίτια, αγκαλιάζει την ιστορία του και υποδέχεται εκ νέου το πρόσωπο που ενέπνευσε τον Καζαντζάκη να γράψει το πρώτο, κι ίσως ένα από τα καλύτερα βιβλία του, το "Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά". Ο πρωταγωνιστής μιας ιστορίας που λίγα χρόνια αργότερα, μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Μιχάλη Κακογιάννη, παίρνει το πρόσωπο του ηθοποιού Άντονι Κουίν και χορεύει στα μουσικά βήματα του Μίκη Θεοδωράκη, κάνοντας τον Zorba the Greek ακόμη πιο γνωστό διεθνώς.


Ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι -που οι πολλοί κληρονόμοι του αποφάσισαν να δωρίσουν στο Δήμο για να το αξιοποιήσει- θα υπενθυμίζει εφεξής με την παρουσία του, τα περισσότερα από 20 χρόνια που πέρασε ο κατά κόσμον Γιώργος Ζορμπάς, στο Παλαιοχώρι, όπου έζησε με την οικογένειά του, έκανε 12 παιδιά ..."


Όλη η εξέλιξη της Ιδέας Στέγη, Σπίτι, Οικίας Αλέξη Ζορμπά στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής εδώ 👇

https://www.palaiochori.gr/search/label/%CE%96%CE%BF%CF%81%CE%BC%CF%80%CE%AC%CF%82%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B9?updated-max=2018-05-24T21:13:00%2B03:00&max-results=20&start=5&by-date=false&m=0


Με ευθύνη σε όσους κόπιασαν … κοπιάζουν και θα κοπιάζουν να γίνει κάτι σπουδαίο


Ρίμπας Αθ. Αστέριος

Κάτοικος Παλαιοχώριου Χαλκιδικής

Μέλος της ΔΕΦΝΚ


«Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει»



Δευτέρα 29 Ιουνίου 2020


Τυρρηνοί κατοικούσαν σε πολλές πόλεις της Ακτής (στην χερσόνησο του Αγίου Όρους) στην αρχαιότητα ήταν οι ΚΛΕΩΝΑΙ - ΟΛΟΦΥΞΟΣ - ΑΚΡΟΘΩΟΣ - ΔΙΟΝ - ΘΥΣΣΟΣ (ΣΤΡΑΒΩΝ)

(του Σταύρου Π. Καπλάνογλου)


Έχουμε δει σε αλλεπάλληλες δημοσιεύσεις την παρουσία των Τυρρηνών τόσο στην Αττική όσο και στην Λήμνο.

Οι Τυρρηνοί όμως φαίνεται να έχουν εγκατασταθεί τότε και στην Χαλκιδική και μάλιστα στην χερσόνησο του Αγίου Όροις (Άθως ) Να σημειώσουμε ότι το όνομα του Άθω είναι προελληνικό και δόθηκε πιθανότατα από τους πρώτους κατοίκους, Πελασγούς -Τυρσηνούς ή τους Θράκες.


Η σχέση των κατοίκων με την Λήμνο φαίνεται σε ένα αρχαίο κείμενο που βρήκαμε και αποδίδεται στον Στ. Βυζάντιο ή στον Σοφοκλή


Αρχαίο κείμενο


''. Περί δέ τῆς ριπτομένης σκιάς τοῦ Άθω κατά την δύσιν τοῦ ηλίου ἐλέγετο ήδη ἀπό τοῦ ) ὅτι αὕτη έφθανεν εἰς τήν ἀγοράν τής πόλεως Μυρίνης τῆς Λήμνου, ἔνθα ἐκάλυπτε χαλκοῦν ἄγαλμα βοός¨ και απ’ αυτό το γεγονός έμεινε παροιμιώδης η φράση: «Ἄθως καλύψει πλευρά Λημνίας βοός» ή «Ἄθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός», που κατά τον Γρηγόριο Κύπρου (1.73) λεγόταν «επί των βλαπτόντων εκ γειτνιάσεως».


Ελεύθερη μετάφραση


Για την σκιά που ρίχνει το βουνό Άθως έλεγαν ότι κατά την δύση του ηλίου η σκιά έφθανε στην αγορά της πόλης Μύρινα της Λήμνου που κάλυπτε το χάλκινο άγαλμα του βοδιού ,από αυτό το γεγονός έμεινε η παροιμιώδης φράση «Ἄθως καλύψει πλευρά Λημνίας βοός» ή «Ἄθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός», που χρησιμοποιείται για τους γείτονες που είναι ενοχλητικοί


Η ΧΕΡΣΟΝΗΣΣΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ


Η Χερσόνησος του Αγίου Όρους (ο βορειοανατολικός δάκτυλος της γιγαντιαίας µυθικής παλάμης της Χαλκιδικής, που εισέρχεται σε βάθος 60 και πλέον χιλιομέτρων στο Αιγαίο πέλαγος, κατέχει έκταση 332,5 τετρ. χιλιομέτρων.


Η κατάσταση εδαφολογικά χαρακτηρίζεται ανώμαλη: λοφοσειρές που αρχίζουν από τη Μεγάλη Βίγλα, παραλλήλως κατευθυνόμενες προς το νότιο άκρο, παρατάσσονται, για να στηρίξουν στην απόληξη τους, τον µυθικό πέτρινο γίγαντα Άθω, ύψους 2.035 µέτρων. Η γη είναι κατάφυτη, χωρίς να είναι ιδιαίτερα γόνιμη.


Η Χερσόνησος, πριν καθιερωθεί σε µοναχοπολιτεία, αποτελούσε τον τόπο όπου κατοικούσαν φύλα «δίγλωσσα», «Xαλκιδικόν ένι βραχύ, το δε πλείστον Πελασγικόν».

Οι κοινότητές τους δεν ήταν παρά «µικρά πολίσµατα», ολιγάνθρωπα και περιορισμένης ιστορικής σημασίας (Θουκυδίδης ΙV 109 - Στράβων VII 35)



Μάλιστα όπως καταγράφεται στην ιστορία στην αρχή του 5ου αιώνα μ.Χ.


Οταν μετά την καταστροφή του μεγάλου στόλου του Δαρείου το 492 π.Χ. στο ακρωτήριο του Άθω, ο γιος του Ξέρξης, λόγω τής μεγάλης καταστροφής που υπέστη ο στόλος των Περσών που επιχείρησε να περιπλεύσει το όρος από την σφοδρή κακοκαιρία που κατέστρεψε περί τα 300 πλοία και έχασε πάνω από 20.000 άνδρες του, κατά την εκστρατεία του εναντίον της Ελλάδος το 480 π.Χ., για να αποφύγει παρόμοια τραγική περιπέτεια, αποφάσισε να διανοίξει διώρυγα στη θέση της Σάνης


Την τομή είχε αναθέσει σε Φοίνικες συμμάχους του, που ήταν έμπειροι σε παρόμοια έργα, και στους κατοίκους των γειτονικών Πελασγικών πολισμάτων της Ακτής.


Ορισμένες από τις αρχαίες πόλεις της Ακτής που μνημονεύσαμε καταστράφηκαν ήδη από την εποχή των Περσικών πολέμων, άλλες χάθηκαν αργότερα κατά την καταστροφή των πόλεων της Χαλκιδικής Ομοσπονδίας από τον Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας. Ορισμένες όμως έζησαν και κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, γιατί ορισμένα λείψανα και όστρακα μαρτυρούν ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους και άλλα χριστιανική εποχή. Κι αυτές όμως καταστράφηκαν πιθανότατα κατά την εποχή των σλαβικών επιδρομών, μια και γνωρίζουμε πως κάποιες συμπαγείς ομάδες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ακάνθου-Ιερισσού, γύρω στον Πρόβλακα.


ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ


Άγιον Όρος. Πρώτοι αναχωρητές. Σύμφωνα με τις μοναχικές παραδόσεις, η Θεοτόκος επισκέφθηκε το Όρος, όταν, πλέοντας για την Κύπρο μαζί με τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή για να επισκεφθούντ τον Λάζαρο αναγκάστηκαν εξαιτίας μιας μεγάλης τρικυμίας, από τις συνηθισμένες στη ΒΑ. πλευρά τού Άθω, να προσορμιστούν στη θέση όπου αργότερα ιδρύθηκε η Μονή των Ιβήρων


Άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος, πριν ακόμη χτίση την Κωνσταντινούπολη, θέλησε να χτίση την πρωτεύουσά του κοντά στον Ακάνθιο Ισθμό, πολύ σύντομα όμως παραιτήθηκε από το σχέδιο αυτό γιατί ό Άθως ήταν «Κλήρος ίδιος της Θεοτόκου», «Περιβόλι της Παναγίας»


Ακόμη υπάρχουν ορισμένες παραδόσεις για την ίδρυση πολλών μοναστηριών του Όρους, όπως από τον Κώνσταντα, γιο του Μ. Κωνσταντίνου, για τη μονή Κωνσταμονίτου, την Πουλχερία για την μονή Ξηροποτάμου και άλλες.


Τα μοναστικά αυτά κέντρα κατέστρεψε ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, αλλά τα επανίδρυσαν μεγαλοπρεπέστερα ο Θεοδόσιος ο Μέγας και η Πουλχερία .


Φαίνεται πως η τάση για την εγκατάλειψη των εγκόσμιων και την καταφυγή στην έρημο παρατηρήθηκε στις αρχές του 4ου αιώνα ως αντίδραση, ως μια διαμαρτυρία στη δομή της τότε κοινωνίας.


Τίποτε δεν είναι γνωστό με ασφάλεια για τον χρόνο εγκατάστασης των πρώτων αναχωρητών στον Άθω, καθόσον αυτή καλύπτεται , σε μεγάλο μέρος, από ομίχλη και σκότος


Τον 8ο αιώνα ή στις αρχές του 9ου κατά την περίοδο της εικονομαχίας, ιδίως στα χρόνια που εντάθηκαν οι διωγμοί, ίσως κατέφυγαν στον Άθω ομάδες εικονολατρών μοναχών.


Και ο ιστορικός όμως του 10ου αιώνα Ιωσήφ Γενέσιος (έκδ. Βόνης, σ. 82} αναφέρει ότι ασκητές από τον Βιθυνικό Όλυμπο, την Ίδη και τον Άθω πήραν μέρος στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως (843) που αναστήλωσε τις εικόνες: «κατίασιν εκ του περιωνύμου Όρους Ολύμπου, « Αθω τε και της Ιδης, αλλά μην και του κατά Κυμινάν συμπληρώματος (θεοφόροι άνδρες) περιφανώς την όρθοδοξίαν κηρύτοντες...».Η μαρτυρία αυτή είναι θετική και μπορεί να στηριχθεί η άποψη ότι στα μέσα του 9ου αιώνα υπήρχαν στον Άθω εξέχοντας αναχωρητές ή και μοναχοί, που η φήμη τους είχε ξεπεράσει τα όρια του «τόπου της μετανοίας» τους


Το αρχαιότερο αυτοκρατορικό έγγραφο για τον Άθω είναι ένα σιγίλλιο του αυτοκράτορα Βασιλείου Α’ του Μακεδόνα (872), που όμως δεν σώθηκε και που αναφέρεται στον Ιωάννη Κολοβό, τον ιδρυτή της ομώνυμης μονής κοντά στην Ιερισσό, στη διώρυγα του Ξέρξη (στον Πρόβλακα).


ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΑΚΤΗΣ ΚΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ


Στην Χερσόνησο και πολύ κοντά αυτή ,που τότε λεγόταν Ακτή υπήρχαν διάσπαρτες μικρές πόλεις (πολισματα) όπως Κλεωναί.Άθως, Δίον, Όλόφυξος, Άκρόθωον, Θύσσος, Σάνη,Χαράδρους, Άκανθος,Στρατονίκη,Ουρανούπολης, Απολλωνία. κ.α.


. Ο Στράβων (7, 35) προσδιορίζει, με μεγαλύτερη μάλιστα ακρίβεια, σε ποια πολίσματα κατοικούσαν οι Πελασγοί από τη Λήμνο (όπως γράφει) και τα κατονομάζει: «Κλεωνάς, Όλόφυξον, ‘Ακροθώους, Δίον, Θύσσον».


Ο δε (Ηρόδοτος VII 22 ) αναφέρει «∆ίον, Ολόφυξος, Ακρόθωον, Θύσσος, Κλεωναί»


Ο Πλίνιος (Naturalis Historia, 6, 10, 33) στις γνωστές πόλεις της Ακτής προσθέτει και άλλες, ανάμεσα στις οποίες την Ουρανόπολη και την Απολλωνία.


Ο δε Θουκυδίδης είναι πιο ξεκάθαρος για την ταυτότητα των κατοίκων γράφει στις Ιστορίες του ( 4ο βιβλίο 109 παράγραφος ) σε μετάφραση Ελ,Βενιζέλου


==================================


Επιτυχία του Βρασίδα εις Χαλκιδικήν


Κατά τον ίδιον χειμώνα, οι Μεγαρείς ανέκτησαν και εκρήμνισαν μέχρις εδάφους τα μακρά τείχη, τα οποία είχαν καταλάβει οι Αθηναίοι. Ο Βρασίδας, εξ άλλου, μετά την άλωσιν της Αμφιπόλεως, εξεστράτευσεν, επί κεφαλής του συμμαχικού στρατού, εναντίον της λεγομένης Ακτής, η οποία αρχίζει από την διώρυγα που κατεσκεύασεν ο βασιλεύς των Περσών και προεκτείνεται προς το Αιγαίον Πέλαγος εις χερσόνησον, καταλήγουσαν εις το υψηλον ορός Άθω. Εκτός της Σάνης, αποικίας των Ανδρίων, η οποία κείται δίπλα εις την διώρυγα και βλέπει προς την Ευβοϊκήν θάλασσαν, υπάρχουν ακόμη εις την χερσόνησον αυτήν αι επόμεναι πολιτείαι, η Θυσσός, αι Κλεωναί, αι Ακρόθωοι, η Ολόφυξος και το Δίον.


Αι πολιτείαι αυταί κατοικούνται από αναμίκτους φυλάς βαρβάρων, οι οποίοι ομιλούν τας δυο γλώσσας. Ο πληθυσμός των, ο οποίος είναι διανεμημένος εις μικράς πόλεις, περιλαμβάνει και ολίγους Χαλκιδείς.


Οι περισσότεροι, εν τούτοις, κάτοικοι είναι Πελασγοί (από τους Τυρρηνούς που κατώκησαν εις παλαιοτέραν εποχήν την Λήμνον και τας Αθήνας), Βισάλται, Κρηστωναίοι και Ηδώνες. Οι περισσότεροι προσεχώρησαν προς τον Βρασίδαν.


Μόνη η Σάνη και το Δίον αντεστάθηκαν. Και ο Βρασίδας παρέμεινε με τον στρατόν του και ηρήμωνε το έδαφός των.

=====================================


Η μαρτυρία του Θουκυδίδη (4, 109, 4), η σχετική με τους κατοίκους της Ακτής, έχει ιδιαίτερη σημασία για τη φυλετική δομή των κατοίκων των αρχαιότερων και των μεταγενέστερων αποικιών, αν και οι παλαιότεροι Πελασγοί, που εδώ ταυτίζονται με τους Τυρρηνούς που πρωτοκατοίκησαν την Αθήνα και τη Λήμνο, ήταν και αυτοί άποικοι που διώχθηκαν από νοτιότερες περιοχές


Αξίζει όμως να ερευνηθεί συστηματικά ποιούς θεωρούσε ο Θουκυδίδης δίγλωσσους βαρβάρους, τα Θρακικά έθνη (τους Βισάλτες, τους Κρηστώνες, τους Ηδώνες), ή τους Τυρρηνούς-Πελασγούς, που εκτός από τη δική τους γλώσσα μιλούσαν και Ελληνικά.


ΠΟΛΙΣΜΑΤΑ ΜΕ ΤΥΡΡΗΝΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ


-- Δίον


Η θέση του Δίου, αποικίας Ερετριέων, δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια, γιατί εμφανίζονται αντικρουόμενες πληροφορίες (Θουκυδίδης 4, 109, 3. Σκύλαξ 66). Ορισμένοι τοποθετούν την πόλη στην ΒΑ. Μικρή χερσόνησο Στελάρια, στον Πλατύ γιαλό (Κόλπος Ακάνθου - Ιερισσού).βόρεια του Ολοφυχου .


Πιθανότερη θέση του Δίου να ταυτίζεται με τα ερείπια των αρχαίων τειχών, που σώζονται στη θέση Παπαρνίκια, στη ΒΑ. πλευρά του Άθω, στα όρια της ιεράς Μονής Χελανδαρίου (ή Χιλανδαρίου).


Κατά τον Θουκυδίδη, το Δίον μαζί με τη Σάνη, πρόβαλαν αντίσταση στον Σπαρτιάτη στρατηγό Βρασίδα, στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου. γνωρίζουμε θετικά ότι βρισκόταν στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου.


Ο Στράβων επισημαίνει ότι το πρωτόγονο πληθυσμό του αποτελείται από Πελασγούς από τη Λήμνο


Ο Ψευδο Σκυλάξ γράφει ότι ήταν μια Ελληνική πόλη


Ήταν η πλησιέστερη πόλη στον ισθμό της χερσονήσου.


Ήταν μέλος της Δηλιακής συμμαχίας όπως εμφανίζεται στις λίστες φόρων στην Αθήνα μεταξύ των ετών 454/3 π.Χ. και 429/8 π.Χ.


Το Δίον όπως και η Σάνη, και σε αντίθεση με τις άλλες πόλεις της Ακτής, πολέμησε εναντίον του Λακεδαιμόνιων του Βρασίδα κατά την διάρκεια της αποστολής του στη Χαλκιδική το 424-423 π.Χ.


Το Διον καταστράφηκε από τα στρατεύματα του Βρασίδα


Το 421 π.Χ., το Δίο κατέλαβε την Θύσσο, έπειτα από παρότρυνση των Αθηναίων σύμμαχων της.


-- Κλεωναί


Κλεοναί ή Κλεωνά ήταν μια αρχαία πόλη στη χερσόνησο Ακτή ή Ακτή (σήμερα Άγιον Όρος ), την Ανατολική από τις τρεις χερσονήσους της Χαλκιδικής , στη δυτική πλευρά.


Σύμφωνα με τον Στράβωνα, αποικίστηκε από Ευβοϊκούς αποικιστές από τη Χαλκίδα


Ακόμη γράφει ότι είχε έναν ετερογενή πληθυσμό δίγλωσσων βαρβάρων που σχηματίστηκε από μερικούς Χαλκιδείς και οι υπόλοιποι Πελασγοί , Βισαλτινοί , Ήδώνες


Ήταν μέλος της Δηλιακής συμμαχίας και εμφανίζεται στις λίστες φόρων στην Αθήνα κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο


Προσδιορίζεται προσωρινά με μια τοποθεσία κοντά στην Δάφνη


Η Δάφνη είναι το μεγαλύτερο λιμάνι του Αγίου Όρους . Βρίσκεται στη νότια ακτή της Αθωνικής χερσονήσου μεταξύ της Μονής Ξηροποτάμου και της Μονής Σιμωνόπετρας.


-- Ολόφυξος,


Ο Όλόφυξος, πόλη στο Άγιο Όρος, που κατά την εποχή του Θουκυδίδη (Θουκ. 4, 109) είχε έναν μικτό πληθυσμό Πελασγίων, Θρακών και Ελλήνων. Hdt. 7, 22. Strab. 7, 331.


Για την Ολόφυξο (Ολόφυξις), που στα χρόνια του Θουκυδίδη (4,109) κατοικούνταν από βαρβάρους, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Ακτής,


Βρισκόταν στην Ανατολική πλευρά της χερσονήσου.


Πολλοί την τοποθετούν ανάμεσα στις μονές Εσφιγμένου και Χιλανδρίου,πολλοί όμως αμφισβητούν αυτή την θέση τοποθετώντας την ανάμεσα στις μονές Ιβήρων και Βατοπεδίου.


Κατά την εισβολή του Βρασίδα στη χερσόνησο, η Ολόφυξος και οι άλλες πόλεις της χερσονήσου προσχώρησαν στους Σπαρτιάτες, εκτός από τη Σάνη και το Δίον, που παρέμειναν πιστές σύμμαχοι στους Αθηναίους (Θουκυδίδης 4,109, 3.).


-- Ακρόθωον ή Ακρόθωοι


Η πόλη Ακρόθωον ή Ακρόθωοι, μια από τις πέντε πελασγικές πόλεις, κατά πληροφορία του Στέφανου Βυζάντιου, βρισκόταν «επί της άκρας του «Αθω», πιθανότατα κοντά στο ακρωτήριο Ακράθως.


Την πόλη ο Μ. Leake στο έργο του ''Travels in northern Greece,'' τοποθετει


κοντά στη θέση στην Μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου στη βορειοδυτική πλευρά αυτής και σε απόσταση, περίπου, 400 μ. υπάρχουν αρκετές βραχογραφίες.


Ίσως η θέση της πόλης βρισκόταν ΒΔ.του ακρωτηρίου Νυμφαίου, κοντά στη Σκήτη της Αγίας Άννης ή κοντά στη Νέα Σκήτη και στο μοναστήρι του Αγίου Παύλου, όπου στα μποστάνια και στους ελαιώνες βρίσκονται διάφορα λείψανα της αρχαιότητας, όπως όστρακα αρχαίας κεραμεικής, νομίσματα, μία σαρκοφάγος και μία μαρμάρινη αφιερωματική επιγραφή. Η επιγραφή είναι τιμητική και αναφέρει «Δωρόθεον Μήρμυκα ‘Αλεξανδρέα», ευεργέτη του Ιερού και των Ακροθωίων


Ο Θουκυδίδης λέει ότι μεταξύ των πόλεων της προαναφερθείσας χερσονήσου, οι, ο Ακροθώοι είχαν έναν ετερογενή πληθυσμό δίγλωσσων βαρβάρων που σχηματίστηκαν από μερικούς Χαλκιδείς και οι υπόλοιποι Πελασγοί, Βισαλτινοί, Ηδώνες. Ο Στράβων επισημαίνει ότι το πρωτόγονο πληθυσμό του αποτελείται από Πελασγούς από τη Λήμνο. Ο Πομπόνιος Μελά και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς δήλωσαν ότι οι κάτοικοι της πόλης ζούσαν περισσότερο από τους συνηθισμένους. λόγω του λαμπρού κλίματος της περιοχής Κατά τον Ισίοδο αιτιολογία αυτής της μακροβιότητος ήτο το ότι οι κάτοικοι της περιοχής έτρωγαν οχιές


-- Θυσσός

Τη Θύσσο, αποικία Χαλκιδέων, ορισμένοι τοποθετούν στη ΝΔ. πλευρά της χερσονήσου, στον Σιγγιτικό κόλπο, ανάμεσα στα μοναστήρια Ζωγράφου και Κασταμονίτου. Άλλοι την τοποθετούν σε θέση ανάμεσα στα μοναστήρια Ζωγράφου και Δοχειαρίου και άλλοι πάλι σε λόφο κοντά στο μοναστήρι του Παντοκράτορα.


Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση της Θυσσού


Οι λίγες γεωργικές εκτάσεις δείχνουν ότι η οικονομία δεν στηριζόταν στην γεωργία, θεωρείται όμως ότι μαζί με τον Δίον ήταν από τις πλουσιότερες πόλεις της Ακτής.